De kadernota 2019 is behandeld in de raadsvergadering van 5 juli 2018 j.l. Demokraten Swalmen heeft hier een andere benadering gekozen dan haar collega partijen die ingingen op de financiële inhoud van het stuk. De kadernota 2019 was een “light”-versie waarin nieuwe beleidszaken nauwelijks aan de orde kwamen.
Fractieleider Ger Julicher had onderstaande woordvoering:

2018, alweer een nieuwe periode breekt aan….

Vanaf 2013 zitten we als Demokraten Swalmen nu alweer 4 jaar als coalitielid in deze raad van Roermond. Vanuit een economische crisis, met een nieuwe coalitie bouwen…DAT is wat we de afgelopen 4 jaren hebben gedaan. Lijken uit de kast (o.a. ECI, Roermondse gemeentelijke organisatie etc.), net een bezuinigingsronde gehad hebbende (KERNtakenboek) en dan aan de slag. Er zijn visies gemaakt, waarop we in de toekomst moeten bouwen en onze slagvaardigheid moeten kunnen tonen. Ik ga ze hier niet allemaal benoemen, maar in de afgelopen 4 jaren zijn er heel veel gemaakt. Er zijn ook nieuwe ontwikkelingen: de 3 D’s zijn uitdagend, eigenlijk zomaar gedropt, en meerdere gemeentes hebben hier problemen mee. Zoals het er nu uitziet is Roermond hier redelijk goed doorheen gerold.

De nieuwe omgevingswet, verandert (ruim 26 wetten en regels) en vergt ruime investering in personeel en IT ( totaal ongeveer 300.000 euro gereserveerd) : wordt uitgesteld tot 2021 of zelfs later! Ook ons College heeft haar beste beentje voortgezet. Telkens een sluitende begroting en ook telkens een positief resultaat op de jaarrekeningen, maar nog geen geld voor nieuw beleid. Sinds enkele jaren is er ook de voorbereiding op de begroting, in de vorm van een kadernota (2013)! Hier kan de raad haar wensen kenbaar maken om die in de begroting te laten landen. Jammer dat er de afgelopen jaren uitsluitend incidentele wensen vervuld konden worden. Er is geen ruime voor structurele wensen. “Nieuw voor Oud” is een oplossing: oude wensen die nog niet zijn ingevuld, laten vervallen en dan nieuwe wensen inbrengen. En in 2018 , na de verkiezingen is er ook een nieuw coalitieakkoord! Ambities, (Vitale stad, stationsomgeving, Stationstunnel, WOP, Roerdelta, Duurzaamheid, Klimaatwet, Woningbouw, Reconstructie N280,  etc etc)  zoveel dat we ze waarschijnlijk nog niet eens allemaal kunnen aanpakken. Er zullen prioriteiten gesteld moeten worden, en er zal waarschijnlijk ook wel een onderwerp zijn waar we mogelijk pas laat aan toe komen. En intussen is de economie ook weer op niveau. De bomen groeien tot aan de hemel? Veiligheid, goed toeven in een stad, winkelleegstand, 3 D’s, : alles moet aangepakt worden. Roermond is dan ook een stad die leefbaar is en waar mensen graag willen zijn en bruist!

Net vóór de verkiezingen werd in het WOP (wijkontwikkelingsplan) Donderberg een verzoek voor uitbreiding van het budget met 760.000 euro om de gewenste banken en gehele uitstraling op niveau te houden, goedgekeurd. Dat was aan de participerende burgers beloofd.  Na de verkiezingen zien we opeens meer. De renovatie van de stationstunnel, begroot op 1,3 milj., dreigt ruim 700.000 euro te kort te komen. Er is nog niet eens een schop in de grond gestoken. Tijdens de verkiezingsperiode hebben de aandeelhouders van Westrom ( 5 gemeenten) de verdeling van de kosten van de Gemeenschappelijke regeling veranderd. Roermond mag gaan betalen op basis van het aantal cliënten i.p.v. het aantal inwoners: dat wordt jaarlijks 800.000 euro bijpassen. Overigens vindt Demokraten Swalmen dat Roermond deze verantwoordelijkheid moet dragen, maar wel daarvoor, ook de verantwoordelijkheid moet kunnen nemen. En dus een duidelijke invloed mag hebben op het beleid van de Westrom! Ook is besloten, dat, i.p.v. een gelijke draagkracht in de huisvesting van Westrom (nu 1/5 deel), de gemeente Roermond plots 14% extra mag gaan bijdragen, jaarlijks. Hiervoor heeft de wethouder nog geen oplossing gevonden in het financiële plaatje. Dat moet ergens binnen de autonome kosten nog een plek vinden. Als kers op de taart wordt vermeldt dat inzake de hulpmiddelen voor de WMO, het huidige budget van 400.000 euro onvoldoende is. Dat moet jaarlijks naar 800.000 euro… De nieuwbouw van de Alfonsus/synergieschool vergt 164.000 euro extra. Los van het feit dat de gemeenschappelijke regelingen BsGW, IT-NML, RUD, VRLN, Omnibuzz naast de reguliere indexering (1,4 prijsindex en 2,7 loonkosten index) nog aankloppen voor extra dekking….Het jaar 2018 is pas halverwege. Is het een nieuwe trend i.v.m. economische groei en ontwikkeling? Stijgende prijzen en hogere kosten? Ondanks dat alles heeft Roermond voldoende reserves en geen financiële zorgen. Zou alles moeten kunnen?

Wanneer ik dit probeer te doen in mijn eigen huishouden, zou ik overwegen uit enkele gemeenschappelijke regelingen te stappen, omdat ik zelf wil bepalen wat ik ga en wil en kan betalen, en ik zou kijken of ik een alternatieve oplossing had en niet alles tegelijk doen. Want mijn moeder zei vroeger altijd: “je kunt een euro maar 1 x uitgeven” en dat geldt ook voor de gemeente Roermond. Daarnaast zou ik zeggen: budget = budget en daar moet ik het mee doen! Juist dit is wat we dit College willen meegeven. Doe aan goed rentmeesterschap, informeer de raad wanneer er een significante overschrijding dreigt (+ 25% budget of 150.000 euro) en zeg ook: dit is wat we hiervoor hebben te besteden! In elk project of begroting wordt gerept over 2,7 % loonkostenindex en 1,5 % prijsindex en wordt het budget rijkelijk overschreden. Voor het sociale domein resulteert dit volgens de kadernota in 2022 in een extra kostenpost van 1,1 milj. euro op jaarbasis! De Roermondse burger kan niet overal geld voor beschikbaar stellen, zonder prioriteiten te stellen! Het mechanisme van de uitkeringen uit het gemeentefonds vanuit Den Haag, waaruit alle bijdragen aan gemeentes voortvloeien, zal bij een vigerende economie onherroepelijk leiden tot aanpassingen en het eerste korten is in de meicirculaire al aangekondigd.

Slagvaardig en duidelijk, prioriteit stellend en voortvarend. Zo zouden wij deze 4 jaren door willen gaan! Roermond heeft veel te doen en is geen melkkoe. Het maken van budgetten is prioriteit , nog beter: het bewaken hiervan, zodat projecten doorgang kunnen vinden! Het bovenstaande schetst voornamelijk financiën.

Maar we willen ook de nadruk leggen op wat de burgers al zelf doen: fysiek alsook sociaal (bijv. zonnepanelen, windenergie, wateropvang, groenonderhoud maar ook veiligheid: denk aan normen en gedragingen, whatsapp­groepen en burgerparticipatie). Zonnepanelen kunnen vaak al via een constructie met een energieleverancier worden terugverdiend. De dorpsraad Swalmen is een goed voorbeeld van burgerparticipatie die nu pas op stoom komt, en de veiligheid gaat omhoog met de whatsapp­groepen voor buurtpreventie voor de kernen Asselt, Boukoul en Swalmen en andere.

Daarnaast hebben we als Demokraten Swalmen ambities. Wij vinden dat het centrumplan Swalmen te lang stil heeft gestaan. Op uitnodiging van PvdA-er Ron Piepers heeft Gedeputeerde Geurts een bezoek gebracht aan Swalmen. Samen met de Dorpsraad, een woningcorporatie, de gemeente en de provincie die elk 10.000 euro zouden moeten bijdragen aan een projectgroep, moet het ons inziens toch mogelijk zijn, om, onder leiding van een gedreven professionele projectleider, een plan op te stellen dat mogelijkheden biedt, SAMEN met de betrokken partijen. De wethouder destijds, had er nauwelijks oren naar. Wij willen graag dat dit plan, indien er toekomstperspectief geboden wordt, in de huidige coalitie, snel wordt uitgevoerd! Starterswoningen en levensbestendige woningen in Swalmen, en tegelijkertijd de kern aangepakt. Wanneer er sowieso woningen gebouwd moeten worden: toon dan aan dat je dit doet waar de nood het hoogst is! DAT komt ook uit het woningmarktonderzoek, en dat is waar we hier nu om vragen. Het start met 10.000 euro van de gemeente en de andere genoemde partners. Een schijntje vergeleken met de in de aanvang  genoemde bedragen. En deze taak is ook nog eens specifiek genoemd in het coalitie- akkoord. Dus pluk dat laaghangend fruit, College en neem de uitdaging aan.

De maatschappij verhardt en dit leidt steeds meer tot conflicten. Duidelijke regels stellen, binnen de leefomgeving, en handhaving hierop is voor veiligheid, leefbaarheid en continuïteit een voorwaarde. Eerst een keer waarschuwen en dan handhaven, om aan te tonen dat het geen loze beloftes zijn. Wij pleiten voor extra ondersteuning op dit gebied (lees bijv. meer agenten of Boa’s) (zie ook de motie vreemd aan de orde van de dag, vandaag!). Dat komt rechtstreeks ten goede aan alle burgers. Is camerabewaking hierbij een hulp? Plaats deze dan, zodat het gevoel van overlast en onveiligheid verdwijnt. Maak overlast bespreekbaar voor degene die ervoor zorgt, maar ook voor degene die erover klaagt!

De praktijk toont aan dat burgers initiatieven ontplooien. De open werkwijze in het project “Toekomstvisie Roermond” heeft aangetoond dat mensen mee willen denken, en waarschijnlijk ook mee willen werken.  De nieuwe omgevingswet is hierop ingericht, maar nog steeds meent de gemeente dat ze niets kunnen overlaten aan anderen. De regie ligt bij hen. Wij roepen dit College op de samenwerking met hun burgers te zoeken en hen ook taken te geven in het licht van R²C (Right to Challenge). Wat de burger net zo goed zelf kan doen (of beter!): laat dat ook door hen doen.  Maak  gebruik van de aanwezige kennis en ervaring. Echter, rentmeesterschap blijft taak van het College! Communiceer hierbij duidelijk over wat wel en niet tot de mogelijkheden behoort.
De stad zijn we SAMEN, laten we het dan ook SAMEN doen.

In 2e termijn is Jos Tobben hierop doorgegaan:

Jos gaf aan dat er meerdere majeure projecten op stapel staan. Indien nu al in een zo vroeg stadium duidelijk wordt dat de begrotingen vaak ten gevolge van tijds-, capaciteit-en inkoopperikelen tot bijna absurde aanpassingen leiden, is het goed om deze te actualiseren. De gemeente Roermond kan het zich niet permitteren om telkens haar reserves in de strijd te gooien indien verhoging van budgetten noodzakelijk zijn: de solvabiliteit komt dan in gedrang! Hij heeft dan ook specifiek aan het College gevraagd, om nu reeds te starten met het actualiseren en hernieuwd opvragen van offertes zodat snel inzicht komt of er uitbreidingen te verwachten zijn. Wethouders Schreurs (Financiën) stemde daarin toe: hij had reeds e.e.a, intern in gang gezet.

Jos memoreerde ook dat gedurende de huidige bestuurstermijn het goed zo zijn om dit periodiek te herhalen. Zeker gezien de ambities die deze coalitie heeft! Het kan niet zijn, dat we plannen hebben, hiervoor subsidie kunnen krijgen indien we per 31 Dec. 2018 verplichtingen zijn aangegaan, en dat achteraf voor de gemeente Roermond de rekening komt, in de vorm van budgetuitbreiding. Dit college zou voorbereid moeten zijn, aldus Jos Tobben.